Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz hakkında Bilgi Notu

07.11.2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a dayanılarak
hazırlanan ve sosyal medya etkileyicileri / fenomenleri (Social media influencer) aracılığıyla
yapılan ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara ilişkin olarak yürütülen incelemelerde esas
teşkil etmek üzere Reklam Kurulu’nun 04.05.2021 tarihli ve 309 sayılı toplantısında 2021/2
numaralı ilke kararı olarak kabul edilen “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari
Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz” yayınlanmıştır.

Sosyal medya fenomenleri (Social media influencer) aracılığıyla yapılan reklamlar ve
Türkçede “etkileyici pazarlama” olarak da adlandırılan, Influencer Marketing olan pazarlama
ve reklam yöntemi elektronik ticarette ve internet üzerinden yapılan reklamlarda çok önemli
bir unsurdur. Bu kapsamda, söz konusu Kılavuzun amacı, sosyal medya etkileyicileri
tarafından yapılan ticari reklam ve ticari uygulamalar hakkında reklam veren, reklam
ajansları, mecra kuruluşları ve reklamcılık ile ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlara yol
göstermektir.

◊ Kılavuzda, influencer / sosyal medya etkileyicilerinin sesli, yazılı ve ayırt edilebilir olarak
örtülü reklam yapması yasaklanmıştır. Bu doğrultuda; sosyal medya içerisindeki reklam
paylaşımlarının;

– Reklam olduğunun çok açık ve ayırt edilebilir bir şekilde belirtilmesi;
– Deneyimin olmadığı mal veya hizmetleri onaylar nitelikte olmaması:
– Kendisine reklam veren tarafından hediye edilmiş bir mal veya hizmeti kendisinin
satın aldığı izlenimi oluşturmaması;
– Doktor, diş hekimi, veteriner hekim ve eczacılar ile sağlık kuruluşları tarafından
sunulan mal veya hizmetlere yönlendirmede bulunamaz, bu mal veya hizmetlerin
tanıtımını yapmaması;
– Herhangi bir malın ticari reklamında, efekt veya filtreleme uygulamalarını kullanması
durumunda görüntünün filtrelendiğini açıkça belirtmesi;
– Sosyal medyada paylaşılan fotoğraf ve mesajların reklam verene ilişkin tanıtıcı bilgi
ve hashtag /etiket içermesi

gerekmektedir. Ayrıca Devlet tarafından test edilmemiş ürünlerin reklam verilmesi
yasaklanmıştır

◊ Sosyal medya etkileyicileri tarafından kullanılan etiket ve açıklamalar:

– Paylaşım içinde kullanılan renklerden ve arka fondan ayırt edilebilir nitelikte ve
kolaylıkla okunabilir büyüklükte olmalıdır.
– Tüketicilerin paylaşımla ilk karşılaştıkları anda başka bir şey yapmalarına gerek
kalmadan paylaşımın ticari reklam olduğu anlaşılacak biçimde ve konumda
belirtilmelidir.
– Paylaşımda başka etiket veya açıklamalara yer verilmesi durumunda, bu etiket veya
açıklamalar arasında görünebilir şekilde belirtilmelidir.
– Paylaşımın yer aldığı mecranın ara yüz ve teknik özellikleri de dikkate alınarak
tüketiciler tarafından ilk bakışta fark edilebilecek biçimde sunulmalıdır.

◊ YouTube ve Instagram TV gibi video paylaşım mecralarında yapılan reklamlar ile canlı
yayın niteliğinde olan paylaşımlarda, video içinde sürekli olarak veya videonun başlığında
ya da açıklama kısmında veya ilgili reklamın geçeceği bölümün başında tüketicileri “daha
fazla oku” gibi bir alanı tıklamak zorunda bırakmadan yazılı ve sözlü olarak aşağıda
belirtilen açıklamalardan en az birine yer verilmelidir;

– “Bu video [reklam veren] reklamlarını içermektedir.”
– “Bu video, [reklam veren] ile ücretli işbirliğini içermektedir.”
– “[Reklam veren]’in destekleri ile.”
– “Bu ürünleri [reklam verenden] hediye olarak aldım.”
– “Ürünleri bana gönderdiği için [reklam verene] teşekkürler.”

◊ Instagram, Facebook, Twitter gibi fotoğraf ve mesaj paylaşım mecralarında paylaşılan
fotoğrafın ve/veya mesajın içinde ya da altında veya açıklamalarında reklam verene
ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi tanıtıcı bilgilerden herhangi biriyle birlikte aşağıda
belirtilen etiketlerden ya da açıklamalardan en az birine yer verilmelidir;

– #Reklam
– #Reklam/Tanıtım
– #Sponsor
– #İşbirliği
– #Ortaklık
– “@[Reklam veren] ile işbirliği”
– “@[Reklam veren] tarafından sağlandı.”
– “@[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı.”

◊ Podcast aracılığıyla yapılan reklamlarda yayının başında, ortasında ve sonunda, yazılı ve
sözlü olarak aşağıda belirtilen açıklamalardan en az birine yer verilmelidir;

– “Bu podcast, [reklam veren] hakkında reklam içerir.”
– “Bu podcast, [reklam veren] ile ücretli bir işbirliğinden oluşmaktadır.”
– “[Reklam veren]’in destekleri ile.”
– “Ürünleri (podcastimde bahsettiğim) [reklam verenden] hediye olarak aldım.”

◊ Snapchat ve Instagram hikâyeleri gibi içeriğin yalnızca kısa süreliğine görülebildiği
reklamlarda, paylaşım süresince reklam verene ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi
tanıtıcı bilgilerden herhangi biri ile birlikte aşağıda belirtilen etiketlerden ya da
açıklamalardan en az birine yer verilmelidir;

– #Reklam
– #Reklam/Tanıtım
– #Sponsor
– #İşbirliği
– #Ortaklık
– “@[Reklam veren] ile işbirliği”
– “@[Reklam veren] tarafından sağlandı.”
– “@[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı.”

◊ Söz konusu Kılavuz ile Reklam verenlere de bir takım yükümlülükler yüklenmiştir. Bunlar;

– Sosyal medya etkileyicilerini bu Kılavuz hükümleri hakkında bilgilendirmek, ve
uymalarını istemek,
– Reklam veren tarafından sosyal medya etkileyicilerinin üçüncü şahısları
kullanmasına izin verildiği durumlarda, sosyal medya etkileyicilerinin üçüncü
şahısların da uyması gerektiğine dikkat çekmek,
– Sosyal medya etkileyicilerinin yükümlülüklerini yerine getirmesi için çaba göstermek
ve ihlallere karşı önlem almak,
ile sorumludur. Kılavuzda; reklam verenin, sosyal medya etkileyicilerinin kendi sorumluluğu
olduğu gerekçesine dayanarak, söz konusu yükümlülüklerden kaçınamayacağı da
belirtilmektedir.